Deze week een inspirerend verhaal van Adriaan Groen, tropenarts en schrijver. Adriaan Groen die zelf ook werkzaam is geweest als tropenarts in Tanzania, schrijft nu over George (tropenarts) en Gon (verpleegkundige) Joosten die zich 50 jaar lang hebben ingezet in Afrika. Het verhaal is te lezen op de website van de NVTG (www.nvtg.org), maar ook hieronder:
VIJFTIG JAAR INZET VOOR AFRIKA
Afgelopen maand veranderde de compound van Ndala Hospital (Tabora, Tanzania) voor enkele dagen in een feestterrein. Het betrof echter een feest dat bij alle 800 genodigden gemengde gevoelens opriep, want het ging om een afscheid. Na vijftig jaar inzet sloten George en Gon Joosten – hij tropenarts, zij verpleegkundige – hun bemoeienis met het Afrikaanse continent af.
George (1940) en Gon (1943) vertrokken in 1967 voor toenmalig uitzendorganisatie Memisa naar het Mukumu Hospital in Kenia. Die eerste contractperiode van vier jaar zou het begin vormen van een langdurige verbondenheid met Oost Afrika. Vrijwel onmiddellijk aansluitend vervulde George de functie van District Medical Officer van het Busia District in Kenia. Gon was beroepshalve actief in de Moeder- en Kindzorg en hield zich daarnaast bezig met allerhande maatschappelijke activiteiten.
Van 1974-1978 specialiseerde George zich in het Sophia Kinderziekenhuis te Rotterdam tot kinderarts, waarna het gezin weer vertrok naar het Bugando Medical Centre in Mwanza, Tanzania.
Gedurende de middelbare schoolperiode van de vijf kinderen die door de jaren heen werden geboren, vestigde de familie Joosten zich op Walcheren. George werd directeur van een kinderrevalidatiecentrum en later directeur van de Stichting Revalidatiegeneeskunde Zeeland. Gon ging aan de slag als pastoraal werker.
Ondanks het verblijf in Nederland bleef Afrika een grote rol spelen in het leven van de Joostens. Zo was George jarenlang bestuurslid van de NVTG en van de Stichting Artsen naar Ontwikkelingslanden (SANO), en zat hij in de redactie van Medicus Tropicus en van Memisa Medisch, een door Cordaid Memisa uitgegeven tweemaandelijks tijdschrift voor personeel in het veld.
In 1994, nadat alle kinderen het huis uit waren, werd het echtpaar door Cordaid/Memisa gevraagd naar het Ndala Hospital in Tanzania te gaan, een missieziekenhuis in een van de droogste en armste gebieden van Tanzania. Ze zouden de plek nooit meer loslaten. George fungeerde er als Medical Officer in charge, maar ontplooide tevens allerlei andere initiatieven, zoals de installatie van een solar system en een wateropslag voor het ziekenhuis, het opzetten van een voorlichtingsprogramma over HIV voor middelbare en lagere scholen, en de werving van fondsen voor de ontwikkeling van klinieken en scholen van het bisdom Tabora. Gon pakte de Moeder- en Kindzorg via mobiele klinieken weer op, startte vrouwengroepen in afgelegen dorpen – die ze vaak op de motor bezocht – bemoeide zich met de scholing van de lokale jeugd en nam o.a. de zorg voor aidswezen, bejaarden, gehandicapten en andere behoeftigen uit de directe omgeving van Ndala voor haar rekening. Al deze activiteiten werden ondergebracht in de Stichting Tabora, die tot op heden allerlei projecten van Ndala Hospital en van het aartsbisdom Tabora mede financiert.
De stichting, met nog een aantal andere projecten in het kielzog, vormde na terugkeer van de Joostens uit Tanzania de band die Walcheren met Tabora verbond. Middels een klein plaatselijk comité in Ndala, en met hulp van de administratie van Ndala Hospital en het bisdom Tabora, werden alle belangrijke activiteiten vanuit Oostkapelle aangestuurd. Eens per jaar bezochten Gon en George op eigen kosten gedurende twee tot drie maanden Ndala Hospital en het aartsbisdom om te zien wat er was gerealiseerd, welke voortuitgang was geboekt en welke problemen moesten worden opgelost.
Afgelopen juni, juli en augustus was hun laatste bezoek. Lokale activiteiten werden afgerond, overgedragen of worden op een andere wijze voortgezet. Het bestuur van stichting Tabora gaat na september over in handen van een jongere generatie oud-tropenartsen.
De dag na hun aankomst in Nederland sprak ik Gon en George over de telefoon. Ze waren nog een beetje brak van de reis.
‘Gaan jullie nu écht niet meer terug?’ vroeg ik nieuwsgierig.
Het bleef even stil voor er een reactie kwam. Die stilte klonk veelzeggender dan het antwoord.
Adriaan Groen
Foto’s van het afscheidsfeest